Mycorrhiza: میکوریزا – ارتباط قارها با ریشه گیاه عالی .
N or n : تعداد کروموزومها در مرحله هاپلوئید(گامتوفیت )
Nucellar embryo : جنین رشد یافته از بافت سوماتیک ، که اطراف کیسه جنین را احاطه می کند ( بجای لقاح سلول تخم ).
Nutrient medium: محیط کشت – مخلوطی از مواد ، که سلولها ، بافتها و اندامها می توانند با آگار یا بدون آگار ، روی آن و یا داخل آن رشد کنند .
Organ: اندام – قسمتی از گیاه با وظیفه خاص ، مثلا ریشه ، ساقه ، برگ ف گل ، میوه و غیره .
Organ culture: کشت یک اندام به روش این ویترو ، به نحوی که امکان تولید و یا حفاظت از اندام ایزوله شده اصلی ، وجود داشته باشد .
Organogenesis (organ formation): اندام زایی ، تشکیل ریشه ، ساقه ، جوانه ، گل ، شاخه و غیره .
Osmotic potential: پتانسیل اسمزی – پتانسیل حاصل از حلالیت یک ماده در آب ؛ 1 مول گلوکز در یک لیتر اب پتانسیل اسمزی 4/22 آتمسفر را تولیدمی کند .
Parthenogenesis: پارتنوژنز- تولید یک جنین از گامت ماده ، بدون مسارکت گامت نر( دی فوسارد 1976 )
Pathoge – free: بدون عامل بیماری – گیاه ، مریستم ، بافت یا سلولی که عاری از بیماری است ( باکتری ، قارچ ، ویروس و غیره )
Petri dish: پتری دیش یا ظرف مسطح گرد ساخته شده از شیشه یا مواد مصنوعی که دارای سرپوش است .
pH : لگاریتم منفی غلظت یونهای هیدروژن .
Plating efficiency: راندمان یا درصد سلولهای کشت شده که به کلینیکهای سلولی ف منجر می شوند .
Poly embryony: وقتی که دو یا چند جنین ، بعد از لقاح تشکیل می شوند . ( دی فوسارد 1976 )
Polyhaploid: پلی هاپلویید – گیاهی با نصف تعداد کروموزمهای گیاه پلی پلویید .
Polyploid: پلی پلویید – گیاهی ، پلی پلویید است که x3 = n2 ( تری پلویید ) ، x4= n2 ( تتراپلویید و غیره باشد . تعداد کروموزومهای آن ، مضربی از تعداد کروموزوم پایه (x) است ( دی فوسارد 1976 ؛ هرمز 1977)
Primary culture: کشت حاصل از سلولها ، بافتها و اندامهای حاصل شده از یک ارگانیزم .
Primordium: گروهی از سلولها ، که به یک اندام تبدیل می شوند .
Protocorn: ساختار شبه غده ای ، که از بذور جوانه زده ارکیده ، یا در موقع کشت مریستم ارکیده ، تشکیل می شود .
Protoplast: پروتوپلاست – سلول گیاهی بدون دیواره سلولی ، در نتیجه ز بین بردن آنزیمی دیواره سلولی .
Regulator: ماده تنظیم کننده رشد و نمو سلولهای گیاهی ، بافتها و غیره .
Rejuvenation: جوانه سازی – برگشت از حالت پیری به جوانی .
Rotary shaker : بهمزن دوار ، که روی آن ظروف حاوی محیط کشت مایع ، تکانداده می شود .
Scalpel: چاقوی جراحی تیز ، کوچک .
Shoot tip : نوک شاخه ( انتهایی ) یا مریستم انتهایی ساقه ، با تعدادی پریموردیای برگ .
Single – node culture: کشت جوانه های جداگانه ، که هرکدام ، حاوی قطعه ای از بافت ساقه است .
Salid media : محیط کشت جامد ، مثلا با آگار .
Somaclonal variation : تنوع سوماکلونال – افزایش تغییرات ژنتیکی در گیاهان عالی که در کشت این ویترو اتفاق می افتد .
Somatic – hybridization: هیبرایداسیون سوماتیکی – هیبریداسیون .
Sphaeroblast: گرهک چوب که می تواند شاخه های بابجای جوان تولید کند .
Stereo,icroscope : استریو میکروسکپ – دو چشم ( bincular) را ملاحظه نمایید .
Sterile:استریل – محیط کشت ، بامواد عاری از میکروارگانیزم زنده و محسوس .
Sterilization: استریل کردن – روشی برای از بین بردن میکرو ارگانیسمها .
Sterilize: از بین بردن میکرو ارگانیزمها ، با استفاده از مواد شیمیایی ، حرارت ، نور و فیلتراسیون.
Sterile room: اتاق استریل – اتاق کار برای عملیات کشت بافت ، امروزه بجای اتاق استریل ، از اصطلاح محفظه تمیز ، استفاده می شود .
Steward bottle: فلاسک برای رشد سلولها و بافتها در محیط کشت مایع ، که در آن نمونه ها می توانند به صورت دوره ای در محیط کشت غوطه ور شوند .این فلاسک توسط استوارد ، طراحی شده است .
Sub culture : واکشت – انتقال یک سلول ، بافت یا اندام و غیره ، از یک محیط کشت به محیط کشت دیگر به منظور تولید توده سلولی مشابه.
Sub culture number: تعداد دفعاتی که سلولها واکشت می شوند . مثلا از یک ظرف به ظرف دیگر منتقل شده اند .
Suspension culture: کشت سوسپانسیون – نوعی کشت که در آن ، سلولهای ( مستقر ) و یا مجموعه ای از سلولها در حالی که در محیط کشت مایع شناورند ، رشد و تکثیر پیدا می کنند .
Symbiosis: همزیستی – دو ارگانیزم متفاوت که به منظور سود دو جانبه با هم زندگی می کنند .
Test tube: لوله آزمایش – لوله ای که در آن ف سلولها ، بافتها و غیره کشت می شوند .
Thermolabile: حساس به حرارت ؛ مثلا ماده ای که به دلیل حرارت از بین می رود .
Tissue culture: کشت بافت – کشت پروتوپلاست ، سلول بافت ، اندام ، جنین و بذر ، در محیط این ویترو .
Totipotency : توتیپونسی – پتانسیل سلول یا بافت ، برای تشکیل انواع سلولها و یا باز زایی گیاه کامل .
Transformation in-vitro : تولید برای مقاصد مختلف ، در اثر تغییرات وراثتی ؛ از طریق رشد پروپلاستها ، سلولها ، بافتها و غیره .
Virus – free: عاری از ویروس – گیاه ، سلول ، بافت ، یا مریستمی که هیچ گونه علائم ویروسی ندارد ، یا حاوی اجزای ویروسی قابل تشخیص نیست .
Vitamines: ویتامینها ، گروهی از ترکیبات آلی که بعضی موارد به کشت اضافه می شود ( ویتامین B1 ، ویتامین C و غیره )
Vitrification: بیماری فیزیولوژی ، توضیح بیشتر در بخشهای 2 و 4 و 6 .
Vitro: در شیشه ، در یک لوله آزمایش ، بطری و غیره .
Vivo : بطور طبیعی ، کشت در داخل گلخانه ، مزعه ، و غیره .
X or x: در فصل 23 در مورد هاپلوییدها ، غالبا استفاده شده است ، به حداقل تعداد ( هم یه شکل ساختمانی ، و هم درمحتویات ژنی ) کروموزومهای متفاوت که می توانند با هم به شکل واحد فعالیت کنند ، اطلاق می گردد ( هرمز 1977)
Yeast extract: مخلوط مواد حاصل از مخمر .
فصل سوم :
1-3 مقدمه
تاریخچه کشت این ویترو ، در شکل 1-3 نشانداده شده است . در سال 1838 شوان و شیلدن تئوری توتیپوتنس را ارائه نمودند ، بر اساس این تئوری ، هر سلول ، مستقل بوده و در اصل ، قادر به تولید یک گیاه کامل است . در واقع ، تئوری آنها پایه و اساس کشت بافت و سلول گیاهی بود . اولین تلاش به وسیله هابرلانت در سال 1902 انجام شد ولی او در روش کشت بافت، نا موفق بود . معذلک بین سالهای 1907 و 1909 هاریون ، باروز و کارل ، موفق به کشت این ویروی بافتهای حیوانی و انسانی شدند ، گرچه محققین ، تحقیقاتی را در ارتباط با کشت ا ین ویترو ، در مورد بذور گیاهچه های ارکیده ، جنین و اندامهای گیاهی ، انجام دادند ؛ ولی در سال 1939 نوبکرت ، گوستریت و وایت ، برای اولین بار موفق به تولید گیاه حاصل از کشت بافت شدند . بعد از جنگ جهانی دوم ، پیشرفت در این زمینه بسیار سریع بود ، و نتایج با ارزش و مهمی برای کشاورزی ، جنگلداری و باغبانی ، به همراه داشت ( پیکریک 1979 ، بوجوانی و همکاران 1986). به دليل تاخير در كشف هورمونهاي نباتي كشت بافت گياهي پس از كشت بافت حيواني و انساني شروع شد. اولين هورمون گياهي كشف شده اكسين بود كه كه كمك شايان توجهي به كشت بافت گياهان درون لوله ازمايش كرد. كشف كينتين ها در سال 1955 به اين موفقيت بيشتر كمك نمود.
فصل چهارم
انواع كشت بافت
هر گياه شامل اندام هاي متفاوتي است كه هر يك از اين اندامها از معدودي بافت تشكيل شدهاند. و بافت ها نيز به نوبه خود از سلول هاي اختصاصي به وجود امده اند .اگر ديواره اين سلول هاتوسطانزيم هضم شوند پرتو پلاست حاصل ميشود.از انجايي كه گياه از مواد ساختماني بسيار متفاوتي تشكيل شده است انواع مختلفي از كشت اين ويترو نيز وجود دارد.
1.كشت گياه كامل:يك بذر ممكن است در شرايط اين ويترو كشت شود و يك گياهچه و نهايته يك گياه كامل توليد كند.