2.كشت جنين:در اين نوع كشت جنين جدا شده پس از حذف پوسته بذر كشت ميشود.
3.كشت اندام گياهي:يك اندام جدا شده در شرايط اين ويترو رشد ميكند. در كشت اندام انواع مختلفي مثل كشت مريستم كشت نوك ساقه كشت ريشه كشت پرچم و غيره قابل تشخيص هستند .غالبا قسمت جدا شده (بافت يا اندام)به عنوان قلمه شناخته شده و كشت قلمه ناميده ميشود.
4.كشت كالوس :اگر يك بافت تمايز يافته جدا شود و در شرايط اين ويترو توليد يك توده سلولي تمايز نيافته بنام كالوس نمايد اين پديده را كشت كالوس مي نامند.
5.كشت سلول:كشت سلول هاي منفرد كه به كمك انزيم ها يا به روش هاي مكانيكي از يك بافت گياهي كالوس يا سوسپانسيون سلولي به دست مي ايند كشت سلول ناميده ميشوند.
6.كشت پروتو پلاست :كشت پروتو پلاست هايي كه در اثر هضم انزيمي ديواره سلول به وجود امده اند كشت پرو تو پلاست مي نامند.
دي فو سارد 3 نوع كشت اين ويترو را در گياهان عالي معرفي نموده است: 37
1:سازمان نيافته:كشت گياه تقريبا كامل و يا اندام ها كشت سازمان نيافته ناميده ميشود كه در ان ساختمان ويژه و منظم گياه يا اندام حفظ ميشود وتقريبا شبيه به تكثير رويشي از طريق قلمه تقسيم كردن ساقه رونده و جوانه جانبي يا ساقه ميباشد.اگر ساختمان اوليه گياه يا اندام حفظ شود نتايج حاصل با گياه مادري مشابه خواهندبود.
2. سازمان نيافته: اگر سلول ها و يا بافتها از يك بخش منظم گياهي تمايز نيافته جدا و سپس كشت شوند رشد سازمان نيافته (به فرم كالوس) صورت خواهد گرفت. در اين جا ممكن است كالوس به صورت دسته جاتي از سلولها و يا سلول هاي منفرد باشد(كشت سوسپانسيون)
رشد سازمان نيافته اساسا" بر اثر كاربرد غلظتهاي بالاي اكسين و يا سيتو كينين در محيط رشد به وجود ميايد .در كشتهاي سازمان نيافته ثبات ژنتيكي غالبا پايين است.
3.حد واسط:اين نوع كشت حد واسط نوع قبلي ميباشد.سلولهاي يك بافت يا اندام جدا شده ابتدا به صورت تمايز نيافته در ميايند و سپس در اثر تقسيم بافت ويا لايه اي از بافت كالوس را تشكيل ميدهند كه از ان اندامهايي مثل ريشه و ساقه و يا حتي گياه كامل (جنين اوليه يا جنين) به سرعت به وجود خواهد امد .اين نكته را نيزبايد در نظر داشت كه ساختمانهاي منظم مي توانند از كشتهاي سازمان نيافته به وجود ايند.اين پديده با به كار گيري تكنيكهاي ويژه و يا به طور خود به خود انجام ميشود.در همه اين موارد نتاج حهصل كاملا شبيه به والدين خود نيستند.
فصل پنجم
تجهيزات ارمايشگاهي مور د استفاده در كشت بافت
1-5-لوازم و مواد مورد نياز
تجهيزات و وسايل لازم براي تاسيس يك از مايشگاه تخصصي كشت بافت به شرح زير ميباشد. براي كار كردن در مقياس كوچك وسايل ساده تري ميتوانند مورد استفاده قرار گيرند و موادي كه با ستاره مشخص شده اند مورد نياز نمي با شند .به عنوان مثال شستن ظروف را ميتوان به جاي استفاده از ماشين ظرف شويي با دست انجام داد و يا مخلوط كن فقط هنكامي مورد نياز است كه مقدار زيادي محيط كشت لازم باشد . هم چنين در بر خي موارد ميتوان به جاي اب مقطر از اب يونيزه استفاده نمود و يا به جاي اتو كلاو از ديگ زود پز معمولي استفاده كرد . فقط از مايشگاههاي بزرگ نياز به انبار جهت ظروف شيشهاي محيطهاي كشت و غيره دارند.
تهيه مجيط كشت:
-گاز –اب – برق و احتمالا" هواي فشرده و لوله هاي خلا
-ابگرمكن
انواع مختلف ظروف شيشه اي
-گرمكن با همزن مغنا طيسي
گرمكن يا چراغ مناسب براي لوله هاي بزرگتر. غالبا يك محيط كشت توسط بخار گرم مي شود.
- ديگ بخار براي گرم كردن محيط كشت
-ترازوي نيمه هساس براي توزين در حد گرم
-ترازوي حساس براي توزين در ميلي گرم
- قاشقك براي استفاده در هنگام وزن كردن
-مخلوط كن براي مقادير زياد محيط كشت
- اجاق مايكرو ويو براي گرم كردن سريع محيط كشت و مخلوط اگار (بجاي گرمكن). از اين اجاق براي ذوب كردن مواد منجمد نيز استفاده ميشود.
- فيلتر هاي ظريف (در حد ميلي متر )
-دستگاه تخليه اتوماتيك
PH - سنج
-دستگاه تقطير
-دستگاه يون زدايي
- انواع مواد شيمييايي(غالبا گران قيمت)
- ساعت براي تنظيم زمان استريل كردن
-جا لوله اي براي قرار دادن لوله هاي ازمايش در داخل اتو كلاو
- ظروف فلزي جهت قرار دادن پتري ديش در داخل اتو كلاو
-لوله ازمايش فلاسك و ظروف پلاستيكي
- وسايلي براي بستن درب لوله هاي ازمايش و فلاسك ها (چوب پنبه ورق نازك الومينيو مي پلاستيك يا در پوش فلزي و امثال)
-اتو كلاو يا ديگ زود پز
- محلي براي نگهداري مواد شيمييايي وظروف شيشه اي و غيره
- يك محل استريل براي نگهداري محيط كشت و اب استريل و غيره
-مخزن ذخيره(تانك) اب مقطر و اب بدون ملح
-پي پت شور (ضد اسيد)
جدا سازي كشتها:
- اتاقك تميز
- منبع گاز در اتاقك تميز
- استريو ميكروسكپ
- چراغ بنسن براي توليد شعله(يا چراغ الكلي )
- دستگاه ضد عفوني خشك براي چاقو وچاقوي جراحي و گيره( به جاي چراغ بنسن)
- قيلتر كاغذي ( در صورت امكان صفحات شيشه اي) براي استفادهدر هنگام تهيه قلمه استريل.
- پتري ديش براي وا كشت
-سا نتري فوژ( با دور كم)
- هيپو كلريت براي ضد عفوني مواد گياهي
- الكل 96 در صد
- مخزن نسوز براي الكل
- ورقه هاي نازك يا مواد مشابه براي پوشاندن جعبه ها و غيره
تجهيزات كلي
- اون جهت خشك كردن ظروف شيشه اي و غيره پس از استريل كردن
- ظرف شويي اتو ماتيك
- وسايل تنظيف(برس و غيره)
- معرفهاي شيمييايي
- چرخ دستي
- يخچال براي نگه داري مواد شيمييايي و محيط كشت
- فريزر كوچك
- وان ضد اسيد حاوي اسيد كروميك و اسيد سولفوريك براي شستشوي كامل ظروف شيشه اي الوده.