کاربرد ماشین آلات نهالستان
ماشین ها وسیله ای هستند که کارها را آسان و راحت و باعث صرفه جویی در هزینه و وقت می شوند.
ابزارهای کاشت، داشت و برداشت
ابزارهای دست
ابزارهای دستی که در گلکاری، سبزیکاری و درختکاری مورد استفاده قرار می گیرند باید از نظر اندازه و شکل، مناسب کار جسمانی بوده و وزن آنها تا آنجا که به کیفیت جنسشان آسیبی وارد نیاید، سبک باشند. این وسایل باید همیشه تمیز نگه داشته شوند و قسمتهای رنگ نخورده فلزی باید هر از چندی یک بار روغن کاری شوند. وسایل کوچک برای حفظ بهتر در موقعی که به آنها نیاز نیست باید روی دیوار به میخ یا قلاب آویزان شوند.
مهمترین ابزارهای دستی که در باغبانی به کار می روند به قرار زیر می باشد:
1- بیل ساختانی: یک نوع بیل است که برای تسطیح زمین، مرزبندی و آبیاری استفاده می شود و به بیل ساختمانی معروف است. دارای یک صفحه فلزی به شکل مستطیل با کمی فرورفتگی در وسط می باشد. لبه بیل که در خاک فرو می رود به شکل نیم دایره است.
2- بیل نوک باریک: که برای برگرداندن زمین به کار می رود. قسمت فلزی این نوع بیل ذوزنقه ای شکل است و گاهی روی دسته آن زایده ای از تخته، برای قرار دادن پا و فشار آوردن بر خاکهای سخت وجود دارد.
3- بیلچه: برای بیرون آوردن نشاء از خزانه و کاشتن آن در باغچه یا گلدان و همچنین نرم کردن خاک و سله شکنی گلدان به کار می رود. بیلچه ممکن است به طور کامل از فلز ساخته شده باشد که در این صورت دسته آن تو خالی است یا ممکن قسمت سر آن فلزی و دسته آن چوبی باشد.
4- میخ نشاء: این وسیله که استفاده از آن در برخی از نواحی ایران رایج شده تمام فلزی و دارای دسته خمیده و تنه مخروطی شکل است. مورد استفاده آن ایجاد حفره ای در زمین برای قرار دادن نشاء در خاک می باشد.
5- شن کش: شن کش دارای دسته چوبی بلند و یک قسمت فلزی است که روی دندانه هایی در ردیف قرار گرفته است. این وسیله برای تسطیح خاک، جمع آوری سنگ و مواد زاید و زیر خاک کردن بذرهای برخی از گیاهان به کار می رود.
6- فوکا یا کج بیل: عبارت از یک تیغه فلزی تیشه مانند به شکل مربع یا مستطیل است که به یک دسته چوبی متصل است و برای حذف علف های هرز به کار میرود
7- کفگیرک: وسیله دسته بلند دیگری است که برای حذف علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرد و در حقیقت نوعی فوکا است. دارای صفحه فلزی مستطیل شکل لبه تیزی است که با قرار دادن آن در سطح طمین و فشار دادن به جلو ریشه علف های هرز از زیر سطح خاک قطع می شوند.
8- سله شکن چرخی: این وسیله که به آن وجین کن چرخی نیز گفته می شود دارای دسته بلند بوده و قسمت فلزی آن افزون بر یک تیغه ثابت، که به اشکال مختلف است و برای حذف علفهای هرز و سله شکنی به کار می رود. در هر دو طرف دارای دو چرخ فلزی دندانه دار می باشد.
9- وجین کن دستی (شفره): وسیله کوچکی دارای سرفلزی و دسته چوبی است که از آن برای بیرون آوردن علف های هرز با ریشه استفاده می گردد.
10- چنگک: وسیله ای شبیه بیل است که به جای صفحه آهنی، سه تا پنج دندانه بلند دارد. از انواع چنکگ برای خراش دادن سطح خاک، تهویه توده کود، برداشت سیب زمینی و سوخ های گلها استفاده می شود. در استان فارس به آن اوسی یا اوسین می گویند.
11- قیچی باغبانی: انواع کوچک قیچی باغبانی برای قطع شاخه های خشک و هرس کردن شاخه های باریک، قطع گل و تهیه قلمه استفاده می شود. نوعی قیچی که قیچی هرس نامیده می شود برای قطع شاخه های بزرگ و شاخه هایی که در دسترس نیستند به کار می رود. نوع دیگر قیچی که در باغبانی به کار می رود قیچی چمن زنی است که با آن چمن را کوتاه می کنند.
12- چاقوی پیوند: چاقوی پیوند مانند چاقوی معمولی است با این تفاوت که دو تیغه است و نوک یک تیغه آن در یک طرف و نوک تیغه دوم در هر دو طرف نیمه گرد است که هنگام پیوند شکمی (سپری) به وسیله آن پوست پایه را جدا می سازند.
13- اره: در باغبانی از سه نوع اره استفاده می شود که عبارتند از اره تر بر که دندانه های آن بلند است، اره خشک بر که دندانه های آن کوتاه تر و به اندازه معمولی است و اره کمانی که اغلب تیغه آن به طور معمول قابل تعویض است.
14- اسکنه زن: این وسیله که در پیوند اسکنه استفاده می شود عبارت است از یک وسیله فلزی که در دو سو لبه برنده دارد. از لبه بزرگتر برای شکاف دادن پایه و از لبه کوچکتر برای باز نگه داشتن آن و فرار دادن پیوندک استفاده می شود.
15- داس و داسک: از داس در باغبانی برای قطع کردن بوته گلها پس از خشک شدن، همچنین بریدن علفهای هرز استفاده می شود. وسیله دیگری که داسک نامیده می شود مانند چاقوی خمیده است و در موقع پیوند برای صاف کردن محلهای بریده شده و تراشیدن قطعه های ناصاف استفاده می شود.
16- نهر کن دستی: برای ایجاد جوی های کوچک در مزرعه و همچنین برای خاک دادن پای محصول هایی مانند سیب زمینی استفاده می شود. از وسیله ای به نام نهر کن دستی استفاده می شود. این وسیله دارای یک دسته چوبی بلند و یک سر فلزی است که در آن یک صفحه مثلثی در جهت عمود منصف قاعده تا شده و در وسط قاعده به دسته متصل می باشد.
17- کولتیواتور دستی: برای سله شکنی و زیر و رو کردن خاک استفاده می شود.
18- خط زن: این وسیله در بذر کاری استفاده می شود و با این دستگاه می توان شیارهای منظمی برای کاشت بذر در زمین ایجاد کرد و بذر را با دست در داخل شیار ریخت. خط زن از یک میله تشکیل شده که به فاصله هایی که قابل تنظیم است حامل بیلچه های کوچک می باشد و پس از آماده سازی زمین، با این دستگاه می توان شیارهای منظمی برای کاشت بذر در زمین ایجا کرد.
19- کلنگ دو سر: از این وسیله برای کندن زمین های سخت برای حفر نهر و غیره استفاده می شود.
20- تیشه چنگک دار: یک سوی آن که به تیشه شبیه است برای کندن زمین، برای سله شکنی و دفع علف های هرز به کار برده می شود و سوی دیگر که به شکل چنگک است برای جمع آوری علف های هرز زده شده از میان ردیف ها استفاده می شود.
21-چنگک دستی: از این وسیله که دارای دسته چوبی و سر پنجه ای نوک تیز و خمیده است برای جمع آوری علف های هرز و گیاهان قطع شده استفاده می شود.
22- الک: از انواع الک برای غربال کردن خاک، ماسه و خاکبرگ استفاده می شود.
23- آب پاش: از انواع آب پاش برای آبیاری باغچه های کوچک یا گلدان استفاده می شود.
24- کلدار یا کرو یا کِرا: از این وسیله برای مرزبندی کرتها در مزرعه استفاده می شود و از یک صفحه آهنی بزرگ دسته دار ساخته شده که این صفحه از دو سو به زنجیر وصل است. در مرزبندی یک نفر این صفحه آهنی را در خاک فرو می برد و نفر دوم با دسته هایی که به زنجیر متصل است آن را می کشد.