▪ تيره شمعداني (Geraminaceae)
شمعداني تنها گياهي است كه در اين خانواده گياهي قرار دارد. شمعدانيها جزء گياهان گلدهنده گلداني ميباشند. تعداد رقمهاي شمعداني در سراسر دنيا حدود 5 تا 6 هزار و در 300 گونه همگي در جنس پلارگونيوم و يا ژرانيوم قرار دارند. حدود 200 سال پيش لينه گياهشناس معروف، 35 گونه شمعداني را تحت نام ژرانيوم طبقهبندي كرد. اين گياهان همگي دائمي و مقاوم به سرما و سايه بودند و 5 گلبرگ مساوي و 10 پرچم داشتند. صدسال بعد از آن تاريخ، هريته گياهشناس فرانسوي، از اشتباهي در اين مورد پرده برداشت و آن اينكه هزاران رقم شمعداني كه تا آن روز تكثير يافته بودند با شمعدانيهاي گذشته كه شرح شان گذشت متفاوتند. در اين شمعدانيها گلبرگها برابر نيستند و دوتاي آنها بزرگ تر و در كنار هم قرار ميگيرند، تعداد پرچمهايشان 7 است و گل كم و بيش شكل ديگري دارد. بنابراين بايد آنها را پلارگونيوم خوانده، ليكن نام ژرانيوم چنان همهگير شده بود كه ديگر اين اصلاح كاربردي نداشت و امروزه در سرتاسر جهان بسياري از گياهشناسان شمعداني را ژرانيوم ميشناسند. شمعدانيهاي معمولي به نور مستقيم افتاب نياز دارند و در سايه غنچههاي گل در آنها تشكيل نميشود. به همين در زمستان كه تابش آفتاب ضعيف ميشود اينها گل خوبي نميدهند. ازدياد شمعدانيها از طريق قلمه صورت ميگيرد. و قلمهها بايد درست از زير يك گره قطع شود.
شمعداني معمولي (Pelargonium hortorum)
دسته بزرگي از گياهان را تشكيل ميدهند كه در ميان ارقام مختلف آن شمعدانيهاي بسيار پرگل با رنگهاي جالب و نيز رقمهايي كه داراي برگهاي ابلق بسيار زيبا هستند، وجود دارد.
شمعداني عطري (Pelargoniumgraveolens)
برگهاي زيبا با شيارهاي عميق آن بسيار معطر است.
شمعداني اژدري (Pelargoniumdomesticum)
گلهاي درشت به رنگ هاي صورتي و قرمز دارد و برگها كشيده و به شكل خاصي متمايل به بالا هستند.
شمعداني پيچ (Pelargoniumpeltatum)
برگها نسبتا پهنتر و گياه حالت رونده دارد. گلها در اين نوع به رنگهاي قرمز تند، بنفش و صورتي هستند و از نظر تراكم به پيچ كمپر و پرپر شهرت دارند.
▪ تيره بنفشه آفريقايي (Gesneriaceae)
بنفشه آفريقايي (Saintpauliaionantha)
گلوكسينيا (Sinningiaspeciosa)
جزء گياهان گلدهنده گلداني ميباشد. از طريق بذر و پياز تكثير ميشود. بذر در مهر و آبان كشت شده و در بهار و تابستان محصول به گل مينشيند. اين گياه به طول روز بيتفاوت است. نظر به اينكه بذر گلوكسينيا بسيار ريز است بايد در سطح خاكي نرم كاشته شده و در صورت امكان از بخش تحتاني گلدان آبياري شود. بذرهاي سبز شده نور مستقيم آفتاب را نميپذيرند و بايد در سايه قرار گيرند. ميزان نور مورد نياز اين گياه حداكثر 2400 فوت شمع است.
نظر به اينكه اين گياه داراي برگهاي درشت است، بايد فواصل گلدانها در گلخانه به دقت تنظيم شود، در غير اين صورت برگها علفي و شكننده ميشوند و چنين گياهي در مقابل حمل و نقل مقاومت زيادي نخواهند داشت. شكنندگي برگها برعكس در نتيجه رطوبت زياد و حرارت حدودC ◦25 (در شب) كاهش مييابد. در حرارت كمتر از
C◦15 رشد اين گياه به كلي متوقف ميشود. اگر گياهان گلدار به فروش نرسند ميتوان آنها را براي سال دوم نگهداري كرد. در اين صورت گلدانها آب كمتري دريافت ميكنند و به پهلو خوابانده ميشوند و در تمامي طول تابستان و پاييز متوقف ميشوند.
غدههاي ساقهاي گلوكسينيا عينا شبيه به غده سيب زميني بوده، ميتوانيم آنها را از داخل گلدان خارج و در تورب خشك در حرارت حدودC◦15 نگهداري كنيم و در بهمن ماه آنها را در محل گلخانه و درون گلدان مجددا بكاريم.
كولومنئا (Columneaglorisa)
اين گياه داراي شاخههاي بلند و افتاده و ظريف، برگهاي نسبتا كوچك كركدار متقابل، گلهاي باريك و كشيده، شبيه به گل ياس، به رنگ قرمز و زرد، و ميوه حبهاي پر از بذر است. كولومنئا طبيعتا به صورت پيچ و درختچه بوده در جنگلهاي گرم آمريكاي جنوبي رشد و نمو ميكند. از طريق قلمه تكثير مييابد.
اپي سيا (Episciacupreata)
داراي شاخهها و برگهاي زيبا و گلهاي درخشان و رنگين ميباشند. تكثير از طريق قلمه به آساني صورت ميگيرد.
كلريا (Kohleria)
داراي شاخهها و برگهاي زيبا و گلهاي درخشان و رنگين ميباشند. تكثير از طريق قلمه به آساني صورت ميگيرد.
حسن يوسف
نام علمی: (Coleus blumei)
خانواده: تيره نعناع (Labiatae)
از گياهان درون خانهاي است. از طريق قلمه بسيار آسان ريشه ميدهد و يا از راه كاشتن بذر كه در ظرف مدت چند هفته سبزميشود، تكثير ميگردد. رنگ آميزي برگهاي حسن يوسف با زيبايي و تنوع ويژهاش، آن را از هر گياه ديگري متمايز ميسازد. اين گياه را در تابستان ميتوان در زير سايه درختان نيز كاشت. در منازل بايد در محلي روشن نگهداري شود تا رنگهاي خود را حفظ كند. گياهي بسيار پررشد است. برگها پشت سرهم رشد ميكنند و خوشه گلدهنده آن در محل مناسب به سرعت ظاهر ميشود كه بايد بلافاصله قطع و جوانهگيري شود. حذف جوانه انتهايي باعث رشد شاخههاي فرعي ميشود و گلدان حسن يوسف پرشاخه و از نظر تعداد برگها متراكمتر ميگردد.
نعناع زينتي
نام علمی: (Mentharotundifolia variegate)
خانواده: تيره نعناع (Labiatae)
برگهاي آن معطر، به رنگ ابلق و به صورت متقابل است. گلهاي آن ارزش زينتي ندارند، ليكن شاخهها و برگهاي آن بسيار زيباست و از طريق قلمه و تقسيم بوته قابل تكثير است.
سلوي
نام علمی: (Salvia splendens)
خانواده: تيره نعناع (Labiatae)
داراي برگهاي پهن دندانه دار است و گلهاي خوشهاي قرمزرنگ آن براي كاشت در زير درختان و نقاط سايه بسيار مناسب است. بدين طريق به نظر ميرسد كه كليه گياهان تيره لابيه نسبت به سايه مقاومند. انواع پاكوتاه سلوي به دليل مرغوبيت، از نظر ميزان گل نسبت به شاخهها و برگها، در بازار به بهاي گرانتر عرضه ميشود. نشاي سلوي در ارديبهشت ماه از طرف باغداران توزيع و در پاركهاي عمومي، در منازل كشت و كار ميشود. در پاييز به آساني از آن بذرگيري ميشود.
گل حساس
نام علمی: (Mimosa pudica)
خانواده: تيره بقولات (Leguminose)
به صورت گلداني پرورش يافته و به فروش ميرسد. اين گياه به دليل حساسيت در مقابل لمس شدن و جمع كردن برگهاي خود بلافاصله بعد از تماس با اشياء به اين اسم ناميده شده است.
سجافي
نام علمی: (Chlorophytumcomosus)
خانواده: Liliaceae
يك گياه گلداني است، و شبيه به توت فرنگي از طريق جداكردن بوتههايي كه روي شاخههاي رونده (استولونها) رشد ميكنند، تكثير مييابد.