دوران ما قبل اسلام
نخستين پزشك آريايي به نام تريتا يا آترت نام داشت كه از ديدگاه زرتشت و اهورا مزدا شخصي بود پرهيزكار، دانا، كام كار، توانا كه براي نخستين بار، ناخوشي، تب و زخم نيزه را بازداشت. نام تريتا نه تنها در فرهنگ ايراني بلكه در هندوستان نيز بهعنوان اولين پزشك آريايي معرفي شده است. تريتا بهعنوان نخستين پزشك و جراح آريايي با گياهان و خواص آنها آشنايي فراوان داشت. او براي درمان بيماريها از عصارههاي گياهاني كه خود استخراج ميكرد، استفاده مينمود.
از ساير نامداران آريايي در اين عرصه ميتوان جمشيد يايما، فريدون ياتئا و غيره را نام برد. يما و تراتااونا از نخستين كساني بودند كه در ايران باستان توانستند بيماران دچار مشكلات پوستي، استخواني و دنداني را از افراد سالم تشخيص دهند.
پيامبر تمدن آريايي تاكيد زيادي بر حفظ و بقاي گياهان كرده است. در اين تمدن قديمي ايراني دو گياه "مورد و انار" مقدس بودند و همواره در بين مردم از ارزش والايي به دليل سلامت انسان و محيط زيست برخوردار بودهاند.
در تمدن ايران باستان در كتيبههاي مربوط به زمان هخامنشيان، از زعفران بهعنوان گياه دارويي با خواص و كاربرد بسيار فراوان ياد شده است.
نخستين نوشتهها و نسخههاي بهدست آمده از گياهان دارويي در تمدنهاي مهم دنيا نظير ايران باستان، مصر، خاورميانه، يونان باستان، هند و چين به 3000 سال قبل از ميلاد بر ميگردد. در اين آثار نام گياهان دارويي مانند درخت مير، كرچك و سير به وفور بهچشم ميخورد، همچنين ساير تمدنها مانند بابليان، مادها، آشوريان و طب اسلامي مهد آغاز شروع پيشرفتها در زمينه علم داروسازي گياهي است.
دو كشور پهناور چين و هند هم چون ايران از پيشگامان طب سنتي و داروسازي گياهي بودهاند. اولين آثار كشف شده از چين در زمينه گياهان دارويي، نوشتهاي است به نام شينون مربوط به حدود 2800 سال قبل از ميلاد مسيح كه در آن حدوداً 1000 گونه دارويي شرح داده شده است. يكي ديگر از نقشهاي گياهان دارويي و نيروهاي ماوراء طبيعت در شفاء و افزايش طول عمر انسان مربوط به 2000 سال قبل از ميلاد مسيح در كشور هند ميباشد.
وسعت و تنوع آب و هوايي در كشورهاي ايران، چين و هند منجر شده است تا اين مناطق از لحاظ تعداد و تنوع گونههاي ارزشمند دارويي در دنيا از جايگاه خاصي برخوردار باشند به گونهاي كه تاكنون صدها گونه گياه دارويي با خواص بسيار مؤثر نظير گياهان دارويي و گياهان ادويهاي مانند فلفلسياه، شاهدانه، زعفران، زيره، شيرينبيان، خشخاش، جوز هندي، كرچك، كنجد، آلوئهورا يا صبر زرد، جين سينگ چيني، چاي چيني وغيره را به دنياي امروز معرفي كردهاند.