رز
نام علمي: Rosa sp
تيره: Rosaceae
برخي رزها در ايران به صورت وحشي يافت شده و نامگذاري شدهاند. مثل رز رشتي، رز اصفهان، ... كه از آنها بصورت گل بريدني، گياه گلداني، گياه باغي و توليد عطر و گلاب استفاده ميشود.
توجه زياد به گل رز كه به آن ملكه گلها نيز گفته ميشود به دليل چندساله بودن، ارقام بسيار جديد زياد با فراواني رنگها، شكلهاي مختلف، اندازههاي مختلف و آساني نسبي توليد و نگهداري آن چه در محيط بيرون و چه در گلخانه ميباشد. از هر بوته كشت شده در گلخانه ميتوانيم در سال چندين بار و به مدت چند سال گل بريدني بگيريم.
به تقريب تمام گونههاي ورد چوبي و داراي شاخههاي خاردار هستند. اين گياهان ميتوانند برافراشته بوده و بصورت درختچه درآيند و يا اينكه به شكل بالا رونده يا خزنده باشند. برگها متناوب مركب، خزانشونده يا دائمي هستند. گلها ممكن است بصورت گلآذين منفرد، ديهيم يا خوشه گرزن (پانيكول) باشند. برخي از گونههاي وحشي داراي 5 گلبرگ و تعداد زيادي پرچم هستند. تخمدان زيرين بوده و در داخل ميوهاي گوشتي به نام Hip قرار دارد كه اين ميوه ميتواند با رسيدن از زرد تا قرمز تغيير رنگ دهد. اغلب گونههاي در طول فصلهاي بهار و تابستان گل ميدهند. يك گونه ورد يعني R. moschata ( R. autumnalis × noisettana ) در پاييز نيز گل ميدهد و شايد يك روزكوتاه باشد. ارقامي از رز تهيه شدهاند كه خار ندارند، حذف خار همراه با حساسيت به بعضي بيماريهاست. در بعضي ارقام رز، خارها زيباتر از گل است.
گونههاي رز كه تاكنون شناسايي شده بيش از 250 عدد ميباشد كه تنها حدود 7 گونه آن در توليد رزهاي كنوني نقش داشتهاند. كه توليد R × hybrida L را نمودهاند.
- R. chinensi
- R. gallica
- R. centifoli
- R. bourbo
- R. damascea
- R. gigan
- R. odorata
از نظر باغباني ميتوان رزها را بصورت زير دستهبندي نمود:
1. رزهاي گونهاي: كه هر كدام از رزها در اين دستهبندي يك گونه مشخص دارند مثل R. canina وحشي بودهاند و از سراسر دنيا جمع شدهاند و كشت و كار شدهاند و از اول وجود داشتهاند.
2. رزهاي قديمي: دو رگهها يا جهش يافتههايي هستند كه در رزهاي گونهاي داشتهايم. مثل R. damascena كه گونهاي است و پس از يك تغيير به گروه قديميها ميپيوند.
3. رزهاي دورگه چاي Hybride tea roses : از تلاقي متعددي كه در رزهاي گونهاي رخ داده به وجود آمدهاند. اينها در انتهاي ساقه داراي يك تك گل درشت هستند. و بعنوان شاخه بريده مورد مصرف دارد.
4. رزهاي مينياتور: ارتفاع گياه كم و برگها و گلها كوچكند و در بعضي گونهها حالت رونده دارد. معمولا به صورت خوشهاي گل ميدهند.
5. رزهاي گراندي فلورا: هم خوشهاي گل ميدهند و هم تكي (بر روي يك بوته).
6. رزهاي پيشرفته: دو رگه بين رزهاي گونهاي و قديمي هستند.
7. رزهاي خوشهاي: هم خوشهاي، هم تكي گل ميدهند. بعنوان گل بريدني مورد استفاده قرار ميگيرند.
8. رزهاي بالا رونده: بر روي تنه درختان و پوشش ديوارها استفاده ميشوند.
9. رزهاي رونده: از آنها ميتوانيم آلاچيق درست كنيم.
10. رزهاي چندگلي: معمولا گلهاي آنها ريزتر از گلهاي خوشهاي است. بعضي مواقع رزهاي مينياتور را در اين گروه قرار ميدهند.
در طبقهبندي ديگر بر اساس نام گزارش دهنده، يابنده، نام مكان و يا مشخصات گياهشناسي آنها ميباشد و شامل موارد زير است:
R. damascena به نام گل محمدي مشهور بوده و يكي از قديميترين وردهاست. اغلب بصورت درختچهاي باريك و بلند است. R. foetida از نسترن هاي وحشي بومي آسيا بوده و بهنام R. lutea نيز ناميده ميشود. يك واريته آن R. f. persiana است كه به رز ايراني گل زرد معروف و بسيار معطر است. واريته R. f. biocolor است كه گل دو روي ناميده ميشود كه رنگ آن قرمز طلايي بوده ولي وسط گل به رنگ زرد طلايي ميگرايد.
گلدهي
گلانگيزي در ورد به عوامل محيطي وابسته نيست. با اين حال داراي رقمهاي دائمگل و غيردائم گل است كه براي توليد گل در گلخانه از انواع دائمگل استفاده ميشود. وردهاي باغي هم شامل رقمهاي دائمگل و هم رقمهاي غيردائم گل است.
رزهاي گلخانهاي معمولا رز خنثي هستند و پيوسته گل ميدهند. رزها آفتابدوست هستند و در شرايط بيرون روزبلند غير اجباري ميباشند.
- قبلی
- بعدی >>