مراحل زندگی و تولید قارچ در داخل سالن تولید و شرایط سالن تولید
1- مرحله رویشی ( رشد میسیلیوم در داخل بستر): این مرحله در شرایط ایده ال زیر 14 روز طول می کشد.
الف- رطوبت 90-85 درصد
ب- دمای سالن 25-23 درجه سانتیگراد
ج- میزان CO2 3-2 درصد که این میزان خود محرکی خواهد بود جهت رشد میسیلیوم قارچ در بستر
د- نور که در این مرحله رشد قارچ هیچ احتیاجی به نور ندارد و سالن اگر تاریک باشد مشکلی ایجاد نخواهد کرد
2- مرحله زایشی
پس از 14 روز با شرایط ایده ال ذکر گردیده مواد بستری دورن کیسه ها سفید شده که این سفیدی همان میسیلیوم های گسترش یافته می باشد. در این مرحله جهت تولید قارچ اعمال زیر را انجام می دهیمک
الف- شوک دمایی: دمای سالن تولید را از 25-23 درجه سانتیگراد به 18-15 درجه رسانیده و تا آخر تولید که سه پین خواهیم داشت در این دما نگهداری می کنیم.
ب- به بسترها نور غیرمستقیم تابانیده یا تحریک شده و شروع به تولید پین نمایند که اولین اندام در شروع مرحله زایشی می باشند، در این مرحله اگر نور وجود نداشته باشد هیچ تولیدی نخواهیم داشت.
ج- تهویه انجام داده و میزان CO2 را به زیر 1 درصد می رسانیم، اگر میزان CO2 بیش از 1 درصد باشد، قارچهای تولیدی به شکل قیف دهان گشاد یا پایه بلند در می آیند.
د- رطوبت داخل سالن را حدود 5 درصد کاهش داده و به 85-80 درصد می رسانیم.
با انجام اعمال گفته شده پس از 3 تا 2 روز پینهای قارچ تولید می شود و باید در نقاطی از سطح نستر که پین زده، نایلون را بادقت به صورت بیضی یا صلیبی برش زده تا قارچ بتئاند رشد کامل کرده و بعد از 10 -7 روز پین اول را برداشت نماییم، باید دقت نمایید قبل از برداشت به مدت 2 ساعت رطوبت سالن تولیدی را 15-10درصد کاهش داده تا قارچهای تولیدی هم سفیدتر شوند و هم مدت انبارداری آنها افزایش یابد.
هر 10-7 روز یکبار برداشت داریم و در هر دوره کشت سه برداشت انجام داده، سپس بسترها را از سالن خارج نموده و سالن را جهت کشت جدید ضدعفونی می نماییم. از هر کیسه 6 کیلوگرم به طور متوسط دو ونیم تا سه کیلوگرم (3-5/2) قارچ برداشت می گردد این بدان معنی است که از 1 کیلوگرم کاه خشک حدود 700 گرم قارچ استحصال می گردد.
نکته: برش را با چاقوی تیز ضدعفونی شده در نقاطی از کیسه نایلونی بزنید، که میسیلیوم قارچ آن نقطه را کاملا سفید کرده است.
قبل از عمل برش محل برش را با پنبه آغشته بع الکل ضدعفونی کنید.
برش را می توان به صورت ضربدر یا اریب به طول 2 سانت انجام داد. در هر کیسه چهار ستون برش ایجاد می گردد و در هر ستون حداکثر 10 برش. بعدا می توان تعداد برشها را جهت خروج اندامهای زایشی قارچ افزایش داد.
ضدعفونی قارچ
در کارگاههای مجهز توسط بخار آب عمل ضدعفونی انجام می گیرد، دمای سالن را توسط بخار آب به 72 درجه سانتیگراد رسانیده و به مدت 12 ساعت دمای سالن را در این درجه نگهداری می نماییم.
ضدعفونی توسط مواد شیمیایی مانند سم تدخین به نام فرمالین:
20 لیتر فرمالین را توسط المنت برقی داخل ظرف اهنی، در هر سالن تدخین نموده و به مدت 48 ساعت یا دو روز گاز حاصله را در داخل سالن نگهداشته و سپس تهویه می نماییم.
بسته بندی و نگهداری قارچ پس از برداشت:
بعد از برداشت قارچها را بدون شستشو در ظرفهای پلی اتلینی 200 تا 500 گرمی با پوشش سلفون بسته بندی نموده و در دمای 5 تا 4 درجه سانتیگراد تا زمان ارال به بازار مصرف نگهداری می نماییم در این دما می توان قارچها را حداکثر به مدت 3 روز به صورت سفید و تازه نگهداری نمود.
مشخصات سازه و تجهیزات سالن تولید:
برای شروع تولید از این نوع قارچ اقتصادی تر آن است که حداقل 4 سالن 100 مترمربعی با کف بندی سیمانی ایجاد نمود چرا که در این مساحت کنترل شرایط محیطی برای تولید راحت تر صورت می گیرد.
1- سازه: الف- گلخانه ای با پوشش پلی اتیلنی به ضخامت حداقل 200 میکرون + پشم شیشه + پلی اتیلنی (حداقل 200میکرون)
ب: ساختمانی از جنس آجر و سیمان با پوشش سیمانی دیوار داخل سالن
2- به علت اینکه قارچ صدفی بعد از پنجه دوانی میسیلیوم برای تولید پین احتیاج به نور کمی دارد (حدود 2000 لوکس در هر 100 متر مربع) می یابد در سالن اقدام به تعبیه پنجره نمود که در صورت تابش نور مستقیم خورشید باید شیشه مات گردد یا در غیر این صورت به ازای هر سالن 4 تا 5 عدد لامپ فلورسانت (مهتابی + آفتابی) در نظر گرفت. باید توجه داشت که پس از بذر زنی تا 10 روز اول کاشت احتیاجی به نور نمی باشد ولی بعد از این مدت باید در طی روز سالن را روشن و شبها تاریک نگاه داشت.
3- به ازای هر 100 مترمربع از سالن احتیاج به یک پنجره جهت نصب فن با قدرت 1400 دور در دقیقه می باشد تا در هنگام پین زنی عمل تهویه سالن را به طور روزانه در مدت چند دقیقه انجام دهد.
4- در صورت استفاده از سازه گلخانه ای در ارتفاع شروع قوس سقف باید اقدام بهدایجاد سقفی کاذب از جنس گونی نمود تا رطوبت ساز در فضای ما بین گونب و سقف گلخانه رطوبت را تزریق کند اینکار باعث می گردد تا ضمن افزایش رطوبت نسبی سالن تولید از لزج شدن و افت کیفیت محصول جلوگیری شود.
مزایای تولید قارچ خوراکی:
1- تولید پروتئین خوراکی از ضایعات کشاورزی مانند کاه و کلش
2- مصرف آب کمتر در مقایسه با تولید محصولات کشاورزی
3- امکان تولید در تمام فصول سال
4- سودآوری بالا
5- استفاده از واحد حجم به جای واحد سطح
6- اشتغال زایی بالا
7- استفاده از زمینهای غیر کشاورزی در تولید این محصول
8- سرماگذاری اندک نسبت سایر تولیدات کشاورزی
- << قبلی
- بعدی