قلمه چوب نیمهسخت:
نوع گیاه: از چوبهای نیمه رسیده گیاهان خزاندار و گونههای سوزنی برگ همیشه سبز
نوع قلمه: از شاخههای جدید و بلا فاصله پس از یک دوره رشد تهیه میشود.
مراحل تهیه وکشت قلمه: طول قلمه بین 10 تا 15 سانتیمتر بوده وبرگها در انتهای قلمه نگه داشته میشوند. برای جلوگیری از هدر رفت آب گیاه تعداد برگهای موجود در قلمه را بهحداقل رسانده و تا زمان کاشت آنها را در پارچه مرطوب یا کیسه پلاستیکی نگهداری میکنیم.
بهترین زمان تهیه قلمه در ساعات خنک صبح و هنگامی که شاخهها شاداب هستند میباشد.
شرایط مناسب جهت ریشهزایی: استفاده از پا گرما و تیمار با تنظیم کنندههای رشد میباشد.
گیاهانی چون: کاملیا – آزالیا – مرکبات – زیتون از این طریق تکثیر میشوند.
قلمه چوب نرم :
نوع گیاه: گیاهان خزاندار و گونههای همیشه سبز
نوع قلمه: چوب نرمی که از از رشد جدید و نرم و آبدار بهاره بوجود آمده است.
مراحل تهیه و کشت قلمه: طول قلمه بین 7 تا 12 سانتیمتر بوده و حداقل دارای دو گره است. گل یا غنچه روی قلمهها را حذف کرده و برگها را به حداقل میرسانیم .
شرایط مناسب جهت ریشهزایی: استفاده از پا گرما و تیمار با تنظیم کنندههای رشد میباشد (پس از مدت 4 تا 5 هفته ریشه میدهند).
گیاهانی چون: یاس خوشهای –یاس زرد – ماگنولیا از این طریق تکثیر میشوند.
قلمههای علفی:
نوع گیاه: گیاهان علفی
مراحل تهیه وکشت قلمه: قلمه برگدار میباشد.
شرایط مناسب جهت ریشهزایی: استفاده از سیستم مهافشان میباشد.
گیاهانی چون: شمعدانی – حسن یوسف – داوودی - میخک از این طریق تکثیر میشوند.
قلمه برگ
- قلمه برگ دارای مریستم اولیه .
در بعضی از گیاهان مثل بریوفیلوم در کنارههای برگ گیاهانی کوچک از شکافهای اطراف حاشیه برگ بیرون میایند (جنینهای برگی) با بزرگ شدن برگها رویان برگی نیز بزرگ شده و تشکیل دو پیشبرگ که در بین آنها نوک ساقه وجود دارد را میدهد. اگر برگ جدا شده ودر تماس با بستر ریشهزایی مرطوب قرار گیرد جنین برگی در عرض چند روز ریشهدار شده و بعد از چند هفته گیاه جدید تشکیل میشود.
- قلمه برگ دارای مریستم ثانویه
در بعضی از گیاهان مثل بگونیا رکس- سه دم – بنفشه آفریقایی – سانسوریا و برگ قاشقی (پیرومیا) معمولا" گیاهان جدید ازمریستمهای ثانویهای که در ته پهنک برگ یا دمبرگ ایجاد میشود بوجود میآید.
قلمه برگ در بگونیا begonia :
یک برک را بهطور کامل جدا کرده و به قطعاتی تقسیم میکنیم بهطوری که در هر قطعه رگبرگی وجود داشته باشد. سپس هر تکه را روی بستر قرار داده و بهوسیله یک تکه سنگ کوچک یا یک سوزن تکه برگ را روی بستر کشت ثا بت میکنیم .درصورت امکان از سیستم مه افشان استفاده کرده ودر غیر اینصورت برای جلوگیری از خشکشدن گیاه و از دست دادن آب پس از آبیاری گیاه یک عدد کیسه پلاستیکی را روی گلدان کشیده و روزی چند بار کیسه را برداشته و دوباره روی گلدان قرار میدهیم تا تبادلات گازی به خوبی انجام شود. چندین برش بر روی برگ درقسمتهای رگبرگی ایجاد کرده و برگ را بر روی بستر کشت قرار داده و ثابت میکنیم. برگ گل را بهصورت مثلثی برش زده طوری که راس مثلث در قسمت قاعده گلبرگ قرار گیرد سپس مثلث را از طرف راس آن در بستر کشت بهصورت عمودی قرار میدهیم.
قلمه برگ در سانسوریا (نوع ساده): برگ را به قطعات 7تا10 سانتیمتر تقسیم کرده قسمت بالای برگ را صاف برش زده و قسمت پایین آن را مایل برش میزنیم (بهدلیل وجود خاصیت قطبیت نباید سر و ته قلمه اشتباه شود) سپس از قسمت ته قلمهها را در بستر کشت قرار میدهیم طوریکه دو سوم قلمه داخل بستر کشت قرار گیرد.
قلمه برگ پیرو میا: برگهای بالغ وسالم گل را از انتهای دمبرگ جدا کرده و بهصورت عمودی داخل بستر کشت قرار میدهیم بهطوریکه دو سوم برگ داخل بستر کشت قرار گیرد.
قلمه ریشه root cutting:
قطعات ریشه که در اواخر پاییز یا اوایل بهار پیش از آغاز ریشهدهی از گیاهان مادری جوان گرفته میشود.
گیاهانی چون: کیوی- گل ابریشم – به ژاپنی – شقایق کالیفرنیا – شقایق شرقی – انجیر – اقاقیا – یاس خوشهای - نارون از این طریق تکثیر میشوند.
خوابا نیدن(افکندن) layering: در این روش ریشههای نا بجا برروی ساقهای ایجاد میشود که هنوز به گیاه مادری متصل است سپس ساقه ریشهدار شده راجدا میکنند تا گیاه جدید بر روی ریشههای خودش بوجود آید.
گیاهانی چون تمشک – سیاه توت رونده بهطور طبیعی به این طریق تکثیر میشوند.
خوابانیدن انتهایی tip layering: این نوع روش خوابانیدن بهطور طبیعی در تکثیر گیاهانی مانندتمشکهای قرمز و ارغوانی و سیاه توت رونده بهکار برده میشود.
خوابانیدن ساده simple layering: در این روش معمولا"از شاخههای یکساله (قابل انعطاف) در پایین گیاه استفاده میشود. شاخهها را بهطرف زمین هدایت شده و با ایجاد یک خمش نوک ساقه بیرون از خاک قرار داده میشود.
زمان: اوایل بهار
نوع گیاهان: درختچههای سخت ریشه زا وفندق
عوامل موثر: زخمزنی ساقه و تیمار با تنظیم کنندههای رشد.
خوابانیدن مارپیچی compund layering:در این نوع خوابانیدن شاخهها در طول خود چندین بار خم شده و در زیر خاک قرار میگیرد.
نوع گیاهان:گیاهان زینتی که شاخههای نرم دارند مانند گلیسین وکلماتیس
خوابانیدن هوایی air layering: در این روش در قسمتی از ساقه گیاه که بین دو برگ قرار گرفته دور تا دور ساقه برشی ایجاد کرده ویک تا دو سانتیمتر پایینتر از آن را نیز برش داده و پوست قسمت برش داده شده را از روی ساقه میکنیم (برگ قسمت بالا و پایین برش را جدامیکنیم).
بهوسیله پنبه از محلول تنظیم کننده رشد در این قسمت میمالیم .سپس مقداری خزه اسفاگنوم را مرطوب کرده و در اطراف محل برش خورده قرار داده و بهوسیله دو تکه پلاستیک مربع شکل که روبروی هم قرار میگیرند بهطور کامل روی خزهها را پوشانده و بهوسیله نوار پلاستیکی بالا و پایین آن را محکم میکنیم.
برای دریافت کامل متن pdf آنرا دانلود کنید.
نوع گیاه: فیکوس - برگ انجیری – فیکوس بنجامین
خوابانیدن کوپهای: در این روش نهالهای جوان پس از کشت در سال اول سر برداری شده و شاخههای جدید بهصورت جانبی بر روی این گیاهان تشکیل میشود. در سال دوم میتوان این شاخههارا سربرداری نمود. این شاخهها پس از تشکیل طی دو یا سه مرحله بستر ریشهزایی پای آنها داده میشود.
خوا بانیدن شیاریtranch layering : در این روش یک شاخه بهطور کامل در طول خود بهصورت افقی در ته یک شیار قرار میگیرد (نوک شاخه باید از خاک بیرون باشد). در این شاخه میتوان در چند محل ریشهزایی را انجام دهیم.