پرورش ملکه

پرورش ملکه بسیار شبیه به پروسه تولید ژله رویال است با این تفاوت که کلنی هایی آغاز کننده (انتخاب لارو پیوندی ) با هدف انتخاب می شود .تا ملکه ای مطلوب تولید گردد . همچنین فنجانک ها را تا زمان شفیره شدن به حالت خود قرار می دهند و ژله ای از آن برداشت نمی شود . با توجه به زمان پیوند و زمان تولی ملکه باکره باید قبل ز تولد شاهخون ها را به کندوچه های هسته ای ( کندوچه های پرورش ملکه ) انتقال داد یا اینکه حجره ها را درون قفس قرار داد . روش هایی ابداعی وجود دارد که در کیفیت ملکه های تولیدی بسیار موثرند . 
تولید ژله رویال در مقیاس صنعتی و به طریقه صنعتی

معمولاً بین پرورش دهندگان عرف است که موفقیت در مدیریت زنبوردار وابسته به میزان تولید عسل می باشد . با کمی تامل با توجه به نقش ملکه در کلنی درمیابیم در اصل موفقیت در مدیریت زنبوردارها وابسته به ملکه می باشد . کشورهایی نظیر ایالات متحده امریکا ، استرالیا کشورهای شوروی سابق ، ایتالیا موفق ترین موسسات را در زمینه پرورش ملکه دارند . شاید مشهورترین ملکه های هیبرید دنیا حدود 50 سال قبل توسط شرکت دادانت و پسران خلق شد ، ملکه های استارلاین و میدنایت .زنبورداران ایرانی اکثر مواقع از ملکه هایی که در دهه 50 و 60 در کلنی هایشان استفاده می کردند به خوبی یاد می کنند و شاید بتوان گفت یکی از دغدغه های امروز زنبورداران نداشتن ملکه هایی در حد و اندازه ملکه های آن زمان و ملکه های حال حاضر دنیا باشد .

ملزومات پرورش ملکه  

در سایت های اینترنتی موسسات پرورش ملکه ، در کادرهای تبلیغاتی ژورنال های زنبور عسل در مورد فروش ملکه کلماتی به این شکل می بینیم .

ملکه های انتخابی ما داراری رفتار بهداشتی بالا ، مقاوم به بیماری ها ، آرام و با تولید عسل بالا .

ملکه های ایتالیایی ، ملکه های هیبرید کارینولی و ایتالیایی ، هیبرید ملکه های روسی ، ملکه های ایتالیایی و ......   

مهمترین نکته ای که یک پرورش دهنده سابقه دار و حتی آماتور بدست می آید این است که قبل از شروع به پرورش ملکه باید به فکر اصلاح نژاد و به گزینی بود . صفات اقتصادی زنبورانمان زنبوران در دذر نظر بگیریم .

در اختیار داشتن تجهیزاتی مانند کندوچه های هسته ای ، قالب های تولید فنجانک ملکه ، قاب های مخصوص ، انواع قفسه های ملکه ، پنجره مانع عبور ملکه ، سوزن پیوند دستگاه جنتر ، فنجانک های پلاستیکی و... از دیگر ملزومات پرورش ملکه است .

داشتن فن پرورش ملکه یا نیروی متخصص ، شناخت مناطق مستعد برای ÷رورش ملکه در ماههای مختلف سال ، داشتن فاب های حاوی گرده و عسل و یا فرمول مناسبی از کیک های جانشین یا مکمل گرده ، زنبور نر و داروهای موثر در پیشگیری و مقابله با بیماری ها و کنه .

چرخه طبیعی تولید ملکه

کلنی به طور طبیعی در 3 حالت اقدام به پرورش ملکه می نماید . نابودی اتفاقی ملکه ، زمان بچه دهی ، فرتوت شدن ملکه . در حالت اول پرورش ملکه اوژانسی و بالطبع معمولاً ملکه های نسبتاً خوب و در دو حالت بعد ملکه ها غیر اوژانسی و از لحاظ کیفیت مطلوب تر از حالت اول است . ملکه بو هایی (فرمون ) دال بر وجود خویش از غدد آرواره ای خود ترشح می کند . چنانچه به هر دلیلی این فرمون وجود نداشته باشد و یا کم شود کلنی اقدام به پرورش ملکه جدید می نماید . در این حالت یک یا چند تخم و لارو یک تا دو روزه انتخاب و حجره آن از حالت 6 ضلعی به شکل مخروط یا بادام زمینی متمایل به سمت پایین تغییر داده می شود . در حالت اوژانسی چنانچه لارو یا تخم روز در کلنی موجود نباشد کلنی مجبور به انتخاب لارو 2 یا 3 و حتی در مواردی 4 روزه می شوند که در نتیجه ملکه هایی ضعیف و کوچک نسبت به 1 روزه متولد می شود. استفاده از تخم در پرورش ملکه مثلاً زمانهای بچه دهی بهترین نتیجه را از لحاظ کیفی خواهد داشت . به همین سبب است که برخی پرورش دهندگان از دستگاه جنتر استفاده می نمایند . این دستگاه دارای قالب های فنجانکی می باشد . با قرار دادن فنجانک های مومی یا پلاستیکی و محبوس کردن ملکه در این دستگاه و قرار دادن آن در کلنی ملکه در فنجانک ها تخم گذاری خواهد نمود .در نتیجه پرورش دهنده فنجانک هایی حاوی تخم 1 روزه برای پرورش ملکه خواهد داشت .

لاروهای ملکه در تمام طول مدت عمر خود از بدو تولد تا پایان عمر بخصوص در دوران لاروی و زمان تخم گذاری ژله رویال به جز موارد استثنایی مصرف می نمایند . دو نوع ژله کارگری و ژله رویال ( ملکه ) در کلنی تولید می شود . هم ژله کارگری و هم ژله رویال از ترشحات غده هیپوفاترنژل می باشند .

غده هیپوفارینژل

غده شیری یا غده زیر حلقی یا غده زائده لب پایین یا غده هیپو فارینژل از معروفترین غدد زنبوران کارگر می باشد . این غده به تعداد یک جفت در دو طرف سر قرار دارد هر یک از این غده ها به شکل لوله خمیده درازی هستند که در طول خود دارای برآمدگی هایی مرکب از سلول های غده ای می باشند . تعداد این برآمدگی ها مرکب از سلول های غده ای می باشند تعداد این برآمدگی ها گاهی به 500 عدد نیز می رسد . این غده با توجه به تغییرات فیزیولوژیکی بدن از روز سوم تولد شروع به ترشح ژله می کند مترشحات این غده تا روز ششم از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست (ژله کارگری ) و در این سنین زنبور پرستار فقط لاروهای کارگری مسن تر را تغذیه می نمایند . اما پس از آن تا روز 13 مقدار تولید این غدد و کیفیت آن به حد عالی می رسد و در این سن است که ژله تولیدی یا به ملکه خورانده می شود یا  لاروهای ملکه با این ژله که به ژله رویال معروف است (10 برابر ژله کارگری ) تغذیه می شوند . مترشحات این غده غنی از اسیدهای آمینه ، املاح ، ویتامین ها ، قندها و ... می باشد . البته اسید های چرب ؤژله رویال توسط غده آرواره ای کارگر ساخته که این غده پس از بلوغ زنبور 2-هپتانون ترشح می کند .

ترشحات ژله بوسیله مجرایی مجزا در بین آرواره های بالا ، لب بالا و پایه خرطوم ریخته میشود . هیپوفارینژل آنزیم اینورتاز که موجب شکسته شدن ساکارز به گلوکز و فروکتوز می شود را ترشح می کند .

یک ملکه در شرایط ایده ال با مصرف ژله شاهانه روزانه حدود 2000 تا 3000 عدد تخم یعنی تقریباً 2 برابر وزن بدنش تخم گذاری می نماید .

در کشورهای پیشرفته در صنعت زنبورداری چندین سال است که ژله و سایر محصولات کندو به روش صنعتی تولید و بفروش می رسد . ژله رویال در بازار گرمی 10000 تا 20000  ریال بفروش می رسد .

تولید ژله رویال در مقیاس صنعتی و به طریقه صنعتی

ژله رویال خواص دارویی بی شمار و فوائد تغذیه ای بی نظیری دارد . ژله رویال به اشکال گوناگون مثلاً قرص ، کپسول ، شامپو ، کرم ، ژله عسل ، ژله عسل ، ژله بره موم ، و ... در بازار های خارجی خرید و فروش می شود . تحقیقات در زمینه شناخت ترکیبات نا شناخته ژله و راههای افزایش ارزش ژله و تولید ژله و ... ادامه دارد . در ادامه معمولترین راه تولید تولید صنعتی ژله توضیح داده می شود :

توضیح این نکته لازم است که بدانید فنون و کارهای سلیقه ای در فرآیند تولید وجود دارد که در طول پروژه تولید ، تولید کننده می تواند با تجربه کسب کرده ابتکاراتی در این زمینه به خرج دهد . همانطوری که محققین و کمانی های تولید ژله اینچنین می کنند .

وجود زنبوران کارگر جوان همچنین گرده و شهد فراوان از ملزومات تولید ژله رویالمی باشند . کلنی به طور طبیعی در حجره های مخروطی ملکه بیشترین ژله را برای مصرف نوزاد ملکه در حجره اش انباشته می نمایند . در تولید صنعتی ، تولیدد کننده باید حالتی را برای کلنی پیش بیاورد تا کلنی لقدام به پرورش ملکه نماید .

تولید فنجانک های ملکه

به طریقه مصنوعی با استفاده از قالب های استاندارد تولید فنجانک که در بازار نیز موجود می باشد می توان فنجانک مصنوعی تولید نمود . پس از قرار دادن قالب های چوبی در آب ، قالب ها را تا 10 میلیمتر درون موم مذاب کرده و سپس بیرون بیرون آورده تا در مجاورت هوا حالت جامد به خود بگیرد . این عمل را 3 الی4 بار تا زمانی که قشر فنجانک به حد مطلوب برسد انجام میدهیم . پس از سرد شدن فنجانک را به راحتی از درون قالبها بیرون کشیده می شود . قالبهاب تولید شده یا قالب های پلاستیکی آماده را روی نوار چوبی معمولاً به فاصله 10 تا 20 میلیمتر ( فاصله سلیقه ای است ) با موم مذاب به صورت عمودی چسبانیده و 2 یا 3 نوار چوبی فنجانک دار را درون قابی خالی قرار می دهند .

پیوند لارو

در این مرحله با استفاده از یه سوزن که به سوزن پیوند معروف است و یا چیزی شبیه به آن که همان کاربرد را داشته باشد لاروهای جوان 1 الی 2 روزه را به درون فنجانک ها انتقال می دهند . نکته قابل توجه اینکه بهتر است قبل از پیوند مقدار کمی آب مقطر یا آب و ژله یا ژله رقیق در کف فنجانک ریخته می شود . این عمل در موفقیت پیوند لارو موثر است . باید لارو C شکل را همانطوری که برداشته می شود به همان صورت درون فنجانک قرار داد . حفظ رطوبت و دمایی شبیه به دما و رطوبت کندو طی عمل پیوند (دما 30 درجه سلسیوس و رطوبت 60 ) در زمان پیوند لازم است .

کلنی پرستار

در پروسه تولید ژله رویال کلنی پرستار به کلنی اطلاق می گردد که قاب پیوندی همراه با فنجانک ها را به این کلنی انتقال می دهند . از مشخصه های بارز این کلنی ها وجود جمعیت زیاد کارگر جوان همچنین وجود قاب های حاوی گرده و عسل است . نحوه قرار دادن قابهبی پیوندی سلیقه ای است . معمولاً قاب های پیوندی را بین قابهای حاوی عسل گرده و نوزاد قرار می دهند . وجود یا عدم وجود ملکه ، طبق دهی ، استفاده از شبکه جدا کننده ملکه و ... بستگی به مدیریت تولید کننده ژله دارد .

زمان و نحوه برداشت و نگهداری ژله رویال

گفته شده است ژله انباشته شده در حجره های ملکه در سومین و چهارمین روز عمر لارو از لحاظ کمیت و حتی کیفیت بالاتر و حداکثر می باشد . در روز 3 یا 4 قابهای پیوندی را جهت جمع آوری ژله رویال از کندو خارچ می شود و لارو جوان را برداشته و ژله هر فنجانک که حدود 200 الی300 میلی گرم ژله رویال است توسط قاشقک یا دستگاه های مکش برداشت می کنند . معمولاً ژله را ددرون ظروف تیره انباشته (مدت زمان نگهداری ژله محدود می باشد ) بدور از هوا درون فضای سرد نگهداری می نمایند . معمولاً از 2000 تا 3000 فنجانک می توان 1 کیلوگرم ژله برداشت نمود .

منبع: اخبار روستا