اُگر يا لوله توخالى با لبه تيز، چكش ، تانسيومتر ، ميخ چوبى
روش كار :
محل نصب تانسيومتررا در مزرعه طورى انتخاب كنيد كه در مسير عمليات زراعى واقع نشود و تانسيومتر را قبل از نصب آزمايش كنيد.
1- استفاده از لوله توخالى سوراخى تا عمق مورد نظر در زمين حفر كنيد. قطر لوله توخالى را به اندازهاى انتخاب كنيد كه تانسيومتر نصب شده با خاك در تماس قرار بگيرد و اطراف آن حفرهاى باقى نماند.
2- تانسيومتر را در سوراخ وارد كنيد به طوريكه محفظه سراميكى آن در تماس با خاك قرار گيرد .
3- خاك اطراف تانسيومتر را بفشاريد و با خاك برآمدگى كوچكى بسازيد تا از تجمع آب در اطراف لوله تانسيومتر و نفوذ عمودى آن در طول لوله تانسيومتر جلوگيرى شود.
4- با نصب ميخهاى چوبى محل تانسيومتر را در مزرعه مشخص كنيد .
مكش خاك از روى فشار سنج تانسيومتر تعيين مىشود. اگر تانسيومتر به مونو متر مجهز باشد از فرمول ) h = - ( 12.55X –Y –Z براى محاسبه مكش استفاده مىشود كه در اين رابطه h مكش خاك بر حسب سانتيمتر، X ارتفاع صعود جيوه در لوله مونومتر برحسب سانتيمتر، Y فاصله سطح خاك تا سطح جيوه در مخزن و Z فاصله مركز تانسيومتر تا سطح خاك بر حسب سانتيمتر مىباشد.
در صورتيكه تانسيومتر فاقد مونومتر بوده و فقط فشار سنج داشته باشد مكش خاك از فرمول زير به دست مىآيد.
منابع
1- عالمى، محمدحسن. طراحى سيستمهاى آبيارى. انتشارات دانشگاه تهران.
2- عليزاده، امين. اصول طراحى سيستمهاى آبيارى. انتشارات استان قدس رضوی. 1377
3- ابريشمى، سيدمحمدحسين (ترجمه). اصول و عمليات آبيارى. انتشارات استان قدس رضوی. 1371
4- محمودى، شهلا و مسعودحكيميان (ترجمه). مبانى خاكشناسى. انتشارات دانشگاه تهران. 1380
اندازه گيرى دبى جريان با استفاده از پارشال فلوم
مقدمه
بههمان نسبتى كه ارزش آب بالا مىرود اهميت اندازهگيريهاى جريان آب در آبيارى افزايش مىيابد.
نظارت صحيح بر اين منبع كه اهميت آن روز به روز افزايش مىيابد مستلزم اندازهگيريهاى دقيق مىباشد.
در ميان وسايلى كه به اين منظور ساخته شده است پارشال فلوم بيشتر از همه آنها مورد قبول و استفاده قرار گرفته است. هرچند كه اصولا" پارشال فلوم در سيستمهاى آبيارى مورد استفاده قرار مىگيرد ولى از آن مىتوان جهت اندازهگيرىهاى جريان آب در هر كانال رو بازى استفاده نمود.
دو ويژگى مطلوب پارشال فلوم آنست كه بهطور رضايت بخشى با افت بسيار كمتر از سر ريز كار مىكند و همچنين تحت شرايط نرمال، جريان آب را در محدوده دقت بين 2 تا 5 درصد اندازهگيرى مىنمايد. ولى پارشال فلوم مستلزم مخارج بيشترى از سرريز مىباشد. جريان در پارشال فلوم موقعى آزاد تلقى مىگردد كه جريان پائين دست جريان در بالا دست را تحت تأ ثير قرار ندهد كه در اين حالت با اندازهگيرى عمق آب در بالا دست دبى را ميتوان تخمين زد. ولى زمانيكه شرايط پائين دست بهنحوى باشد كه با تغيير آن جريان بالا دست تحت تأثير قرار بگيرد در اين حالت جريان مستغرق مىگردد. در جريان مستغرق اندازهگيرى هردو عمق هم در بالا و هم در پائين دست ضرورى مىباشد، معمولا" پارشال فلوم در شرايط جريان آزاد كار مىكند.
پارشال فلوم ( Parshall flume )
يكى از وسايل متداول اندازهگيرى آب در ايران و مناطق ديگر جهان پارشال فلوم است كه به نام مبتكر آن رالف پارشال ( Ralph parshall )، ناو پارشال ناميده مىشود. در اندازهگيرى با اين روش پارشال فلوم در نهر قرار ميگيرد و شكل جريان را تغيير مىدهد، بعد با اندازهگيرى عمق آب در دستگاه و استفاده از جدولهاى بده جريان بهدست مىآيد.
پارشال فلوم از سه بخش همگرا، واگرا، و گلويى تشكيل شده است(شكل 1). در بخش همگرا ديوارها بههم نزديك مىشوند. كف اين قسمت كاملا" تراز است. در بخش گلويى كه قسمت موازي پارشال فلوم است، كف داراي شيب تند است. در بخش واگرا كف شيب منفى دارد. آب وارد بخش همگرا مىشود، و بر اثر تنگ شدن مجرا و بالا رفتن شيب در بخش گلويى سرعت آب زياد مىشود و جريان شكل ديگريى مىيابد. با اندازهگيرى عمق، آب در يك يا دو نقطه بده محاسبه مىشود.
براي اندازهگيرى عمق آب يك چاهك در قسمت ورودي پارشال فلوم (a) و چاهك ديگرى در گلوى آن (b) تعبيه مىشود. هريك از چاهكها بوسيله منفذى كه اندكى بالاتر از كف قرار دارد با پارشال فلوم ارتباط دارد و آب به آساني وارد آنها و اندازه گيرى مىشود. عمق آب در چاهك a با Ha و در چاهك b با H b نشان داده مىشود.
پارشال فلوم b سپرهايي نيز دارد كه در جلو با زاويه 45 درجه و در عقب با زاويه 90 درجه نسبت به محور نهر قرار مىگيرد. اين سپرها در خاك ديوارههاى كنارى و كف نهر فرو مىروند. پارشال فلومها در ابعاد مختلف ساخته و بر مبناى پهلوى گلويى به سه دسته تقسيم مىشوند .
دسته اول : عرض گلويى 1 ، 2 ، 3 ، 6 و 9 اينچ
دسته دوم : عرض گلويى 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 ، 6 ، 7 و 8 فوت
دسته سوم: عرض گلويى 10 ، 12 ، 15 ، 20 ، 25 ، 30 ، 40 و 50 فوت
براى اينكه بده با يك اندازهگيرى عمق آب (Ha) تعيين شود، بايد نسبت (Hb/Ha ) در پارشال فلومهاى دسته اول كوچكتر يا مساوى 0.6 و در پارشال فلومهاى دسته دوم ( Hb/Ha ) كوچكتر و يا مساوى 0.7 و در پارشال فلومهاى دسته سوم ( Hb/Ha ) كوچكتر و يا مساوى 0.8 باشد. با اين شرايط جريان آزاد و در غير اين شرايط جريان مستغرق مىباشد.
انتخاب پارشال فلوم
در انتخاب پارشال فلوم بايد موارد زير رعايت بشود:
- تعيين بده حداكثر و حداقل كه بايد اندازهگيرى بشود.
- انتخاب پارشال فلومهايى كه مىتوانند اين بدهها را اندازهگيرى كنند از جدول (1) .
- بهازاى جريان حداكثر، Ha از جدولهاى مربوطه براى هر پارشال فلوم بهدست آيد.
- مقدارHb براى هر پارشال فلوم چنان محاسبه شود كه جريان آزاد باشد .
- فاصله سطح آب د،گيرى مىكند.
|
عرض گلويى بر حسب اينچ |
ظرفيت اندازه گيرى آب
|
|
حداقل ( ليتر در ثانيه )
|
حداكثر ( ليتر در ثانيه) |
||
دسته اول |
<p dir="rtl" align="center |
- << قبلی
- بعدی