وسایل آزمایش:
- نمونه خاک خشک (کلوخ)
- ترازو
- مزور مدرج که تا حجم مشخصی از آن آب وجود دارد.
- نخ برای بستن نمونه خاک
با تهیه نمونه دست نخورده (پارافین :
نکته: به نمونهای که ساختمان آن بههم نخورده نمونه دست نخورده میگویند.
نکته: قانون ارشمیدوس بیان میکند اختلاف وزن جسم غوطهور در آب با حجم آن برابر است.
روش کار:
- تهیه نمونه دست نخورده (کلوخ P1= 14/92)
- نمونه تهیه شده را با نخ میبندیم و P2 وزن نخ میباشد که اگر وزن آن ناجیز باشد میتوان آن را محاسبه نکرد.
- مقداری پارافین را گرم میکنیم و نمونه را پارافین اندود میکنیم.
نکته: اگر پارافین خیلی داغ باشد و ما بیشاز حد نمونه را در آن نگهداری کنیم باعث خواهد شد که مقداری از پارافین به داخل خلل و فرج نفوذ کرده و باعث تغغر در حجم داخلی بشود.
- وزن نمونه پارافین اندود شده P3=18/07 ) ) خواهد بود.
- وزن پارافین مصرفی : P3 – P1=3/15
- با توجه به اینکه ( As par = 0/83) حجم پارافین مصرفی را بهدست میآوریم.
- یک مزور مدرج برداشته و تا حجم مشخصی به آن آب میریزیم تا ارتفاع (h1 ).
- نمونه پارافین اندود را در داخل آب مزور غوطهور میکنیم و ارتفاع آب را یادداشت میکنیم (h2) .
- حجم نمونه پارافین اندود از طریق (h2 – h1=915 – 900 = 15 ml&mgr&1/5gr ) تعیین میگردد.
- حجم نمونه دست نخورده از تفاضل اعداد ردیف 8 و 5 بهدست خواهد آمد.
11- وزن مخصوص ظاهری نمونه :
محاسبات :
نتایج آزمایش بر اساس تئوری:
با توجه به وزن مخصوص خاکهای ریز بافت (رسی) که در حدود 1 تا 3/1 گرم در سانتیمتر مکعب میباشد در صورت درست بودن محاسبات و درصد اشتباه کم خاک ما از نوع خاکهای رسی میباشد با توجه بهنسبت بالای خلل و فرج در این خاکها قسمت قابل توجهی از آب مصرفی در درون این خلل و فرج قرار گرفته و از دسترس گیاه دور میباشد. برای آبیاری این نوع از زمینها بهنظر میرسد فاصله آبیاری زیاد ولی مقدار آب در هر آبیاری باید بالا باشد تا گیاهان ما دچار مشکل از نظر آب آبیاری نشوند.
ارزیابی روشهای تعیین وزن مخصوص ظاهری :
|
منابع احتمال خط |
مزای |
معایب |
روش تهیه سیلندر |
- خشک نشدن کامل نمونه - اندازه گیریه
|
- راحتی انجام آن برای افراد - دقت بال
|
- زمانبر - نیاز به دقت زیادی در حین انجام کار دارد .
|
شن استاندارد |
- حجم حفره کاملا" پر نباشد . - در تهیه شن استاندارددقت لازم به عمل نیاید.
|
- سادگی روش - دقت بال - نتیجه خوب
|
- در دسترس نبودن شن استاندارد و نحوه تهیه - وابسته بودن دقت به اندازه دقیق شنهای استاندارد |
بادکنکی |
- پر نبودن کامل سیلندر از آب - بادکنک حجم حفره را کامل احاطه نکرده باشد .
|
- سادگی روش - دقت بال - نتیجه خوب
|
- قابل مشاهده نبودن نحوه عملکرد بادکنک و آگاهی از درست یا نادرستی موضوع |
پارافین |
- نمونه کامل پارافین اندود نشده و در هنگام فرو بردن در آب مقداری از آن را جذب کند . - ناخالص بودن پارافین - نفوذ پارافین داغ به داخل نمونه |
- امکان انجام برای افراد مختلف وجود دارد - نیاز به ابزار پیچیده ای نیست. |
- انجام این آزمایش برای نمونه های حجیم دشوار و مشکل می باشد . |
وزن مخصوص حقیقی (چگالی حقیقی): (Particle density)
اگر يك خاك در ابعاد 1.1.1 داشته باشيم و اين خاك را بهقدري بكوبيم كه ديگر در آن آب و خلل و فرجي باقي نماند در اين صورت اگر خاك را وزن كنيم، وزن مخصوص حقيقي بهدست خواهد آمد. وزن مخصوص حقيقي در خاكهاي معدني بين 2.6 الي 2.7 و براي خاكهاي زراعي كه بيش از 3% مواد آلي نداشته باشند در حدود 2.65 و براي خاكهاي آلي 1.3 آلي 1.8 و براي خاكهاي رسي 2.2 آلي 2.9 ميباشد و بهطور كلي هر چقدر ميزان مواد آلي خاك افزايش پيدا كند حجم افزايش و در نهايت وزن مخصوص حقيقي كاهش مييابد.
روش كار:
- پيكنومتر را تا خط نشان پر از آب مقطر كرده و آن را وزن ميكنيم (P1) .
- مقداري از خاك خشك را وزن ميكنيم (W1) .
- آب پيكنومتر را تا يك حدي خالي كرده و خاك را درداخل آن ميريزيم.
- بعد از آبشويي در داخل دسيكاتور بهمدت 10الي 20 دقيقه قرار ميدهيم.
- مقدار آب را تا خط نشان بالا ميآوريم.
نكته:
- براي كنترل وزن مخصوص حقيقي آن را در رنجهاي خاص و تعيين شده قرار ميدهيم.
- قراردادن در فرمول تخلخل از روشهاي كنترل ميباشد.